Đồng Hành Cùng Con Vượt Qua Những Thử Thách Nhỏ Tuổi Mầm Non

Tuổi mầm non là một giai đoạn tuyệt vời nhưng cũng không ít thử thách. Đây là thời điểm con bắt đầu hình thành những nhận thức đầu tiên về bản thân, về người khác và về thế giới xung quanh. Trẻ bước vào tuổi này với đôi mắt háo hức, đôi chân không ngừng chạy nhảy và một trái tim tràn đầy cảm xúc.

Không ít lần, cha mẹ cảm thấy bối rối, lo lắng khi thấy con ăn ít, ngủ trễ, mè nheo, hay giành đồ chơi với bạn. Nhưng thực ra, tất cả những điều đó đều là những biểu hiện rất tự nhiên – là những “bước nhảy nhỏ” trong hành trình phát triển lớn lao của con. Vì thế, thay vì coi đó là “vấn đề”, hãy thử nhìn nhận đó là những thử thách tích cực – những cơ hội để cha mẹ hiểu con hơn, kiên nhẫn hơn và đồng hành cùng con một cách nhẹ nhàng, bình tĩnh và hạnh phúc.

Hãy cùng Gia Linh FNG đồng hành trong bài “Đồng Hành Cùng Con Vượt Qua Những Thử Thách Nhỏ Tuổi Mầm Non” – nơi chúng ta cùng nhìn nhận những biểu hiện thường gặp của trẻ không phải là sai hay hư, mà là những lời thì thầm từ thế giới nội tâm non nớt của con, đang cần được lắng nghe và thấu hiểu.

Vì sao trẻ mầm non thường có những hành vi “khó hiểu”?

Tuổi mầm non là giai đoạn phát triển mạnh mẽ cả về thể chất lẫn tinh thần, nhưng trẻ nhỏ lại chưa có đủ kỹ năng để diễn đạt hết suy nghĩ và cảm xúc của mình một cách trọn vẹn. Các hành vi mà người lớn cho là “khó hiểu” – như la hét, mè nheo, giành đồ chơi, lười ăn hay thức khuya – thật ra không phải là hành vi “xấu”, mà là biểu hiện của một nhu cầu, cảm xúc hoặc quá trình phát triển tâm lý đang diễn ra bên trong con.

Trẻ chưa có vốn từ phong phú để nói: “Con đang buồn”, “Con thấy lạ lẫm”, hay “Con chỉ muốn mẹ ở bên con thêm một chút nữa thôi”. Vì vậy, con chọn cách khóc, mè nheo, giận dỗi, thậm chí la hét – không phải để “làm phiền” hay “gây rối”, mà vì đó là cách duy nhất con biết để giao tiếp trong lúc này.

Nhiều hành vi thường khiến cha mẹ cảm thấy lo lắng hoặc mệt mỏi, nhưng khi nhìn kỹ hơn, ta sẽ nhận ra rằng đó là cách trẻ khám phá bản thân, thể hiện cảm xúc và học cách thích nghi với thế giới xung quanh. Ví dụ:

• Một đứa trẻ hay giành đồ chơi không có nghĩa là ích kỷ, mà là chưa biết cách chia sẻ – và đây là một kỹ năng cần học, không phải bẩm sinh.

• Một bé hay “bịa chuyện” hoặc tưởng tượng ra các nhân vật kỳ lạ có thể đang sở hữu một trí tưởng tượng phong phú – dấu hiệu của sự sáng tạo.

• Một bé khó ngủ có thể đang có quá nhiều kích thích trong ngày hoặc cần sự vỗ về để cảm thấy an toàn hơn.

Vì thế, thay vì đặt ra câu hỏi “Con có gì sai không?”, hãy thử hỏi “Con đang cần điều gì?”. Khi cha mẹ thay đổi góc nhìn và đồng hành cùng con, mọi hành vi “khó hiểu” sẽ trở nên dễ hiểu hơn, và việc nuôi dạy con sẽ trở nên nhẹ nhàng, gần gũi hơn rất nhiều.

Hiểu được những “thông điệp ẩn” sau hành vi của trẻ là bước đầu tiên để cha mẹ có thể đồng hành một cách tích cực, bình tĩnh và hiệu quả. Bằng sự quan sát, thấu cảm và lắng nghe, cha mẹ sẽ dần nhận ra rằng: mỗi hành vi là một lời nhắn nhủ từ con, rằng “Con đang lớn lên từng ngày – xin ba mẹ hãy kiên nhẫn và tin tưởng con”.

Lợi – Hại Khi Trẻ Gặp “Thử Thách” Ở Tuổi Mầm Non

Cùng Con Vượt Qua 10 “Thử Thách Nhỏ” Ở Tuổi Mầm Non

1. Khi con ăn ít, kén ăn: “Con đang lắng nghe cơ thể mình đó mẹ ơi!”

Nhiều bố mẹ thường sốt ruột khi thấy con ăn ít, hoặc hôm nay thích món này mà ngày mai lại chê món khác. Nhưng thực ra, điều này rất bình thường ở trẻ nhỏ. Cơ thể con đang lớn từng ngày, và nhu cầu ăn uống cũng thay đổi theo.

Thay vì lo lắng quá mức hay cố gắng ép con ăn, bố mẹ có thể:

• Cho con quyền được chọn món ăn trong một vài lựa chọn có sẵn: Việc để con chọn món ăn không có nghĩa là “chiều theo mọi ý thích”, mà là cho con cảm giác được làm chủ bữa ăn của mình. Bố mẹ có thể gợi ý 2–3 món phù hợp để con lựa chọn, ví dụ: “Hôm nay con muốn ăn trứng hay cá?” Khi được quyền quyết định trong phạm vi an toàn, con sẽ hào hứng hơn với bữa ăn, cảm thấy mình được tôn trọng và dễ hợp tác hơn rất nhiều.
• Trình bày món ăn đẹp mắt, nhiều màu sắc để kích thích sự tò mò và thích thú của con: Trẻ nhỏ ăn bằng mắt trước khi ăn bằng miệng. Một bữa ăn được bày biện sinh động với màu sắc từ rau củ, trái cây, hay những hình thù ngộ nghĩnh như mặt cười, con vật, ngôi sao… sẽ khiến con tò mò và muốn khám phá. Chỉ cần một chút sáng tạo thôi là bữa ăn đã trở nên thú vị hơn rất nhiều rồi!
• Giữ cho không khí bữa ăn nhẹ nhàng, thoải mái: Đừng biến giờ ăn thành nơi để la mắng, ép buộc hay ra lệnh. Càng căng thẳng, con càng phản kháng hoặc ăn trong tâm trạng lo sợ. Bữa ăn nên là thời gian để cả nhà quây quần, trò chuyện nhẹ nhàng, tạo cảm giác vui vẻ. Khi cảm thấy an toàn và thoải mái, con sẽ ăn tự nhiên hơn và biết lắng nghe cảm giác đói – no của chính mình.
• Hạn chế tối đa việc dùng điện thoại, tivi hay các “chiêu trò” để dụ con ăn: Nhiều cha mẹ vì lo lắng thường bật tivi, đưa điện thoại hay làm trò để con “vô thức” ăn hết bát cơm. Tuy nhiên, việc này lâu dài có thể khiến con mất khả năng lắng nghe cơ thể, không nhận biết được khi nào mình đã no. Ăn uống lệ thuộc vào hình ảnh, âm thanh bên ngoài cũng dễ dẫn đến thói quen không tốt về sau. Hãy để con ăn trong không gian yên tĩnh, cùng gia đình, để con hình thành mối liên kết tích cực với bữa ăn.

Quan trọng nhất, hãy tin rằng con đang học cách lắng nghe cơ thể mình. Khi được đồng hành đúng cách, con sẽ ăn uống lành mạnh và phát triển tốt theo nhịp riêng của mình.

2. Khi con chỉ muốn chơi, không thích ngồi yên: “Con học tốt nhất khi được chơi đấy ạ!”

Nhiều bố mẹ lo lắng khi thấy con cứ thích chạy nhảy, khám phá, không chịu ngồi yên học như người lớn mong muốn. Nhưng thực ra, với trẻ nhỏ, chơi chính là cách học tự nhiên và hiệu quả nhất. Con không cần phải ngồi bàn học hàng giờ mới là “ngoan” hay “học giỏi”. Ngược lại, nếu bị ép ngồi quá lâu, con dễ mệt mỏi, mất tập trung và không còn hứng thú với việc học.

Để đồng hành cùng con trong việc học, bố mẹ có thể:

• Kết hợp giữa học và chơi một cách linh hoạt: Học không nhất thiết phải là ngồi đọc, viết nghiêm túc. Trẻ nhỏ học rất nhanh thông qua những hoạt động như chơi trò đóng vai, nghe kể chuyện, tô màu, xếp hình, hay thậm chí là khi cùng bố mẹ nấu ăn hay đi dạo. Những trải nghiệm này giúp con tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên, sinh động và dễ nhớ hơn.
• Chia nhỏ thời gian học thành từng chặng ngắn: Thay vì bắt con ngồi học liền mạch 30 phút đến 1 tiếng, hãy chia thành từng đoạn ngắn khoảng 5–10 phút, xen kẽ với vận động nhẹ hoặc trò chơi. Điều này giúp con bớt mệt và vẫn duy trì được sự tập trung cần thiết. Càng nhỏ tuổi, con càng cần sự linh hoạt này để không cảm thấy học là một “gánh nặng”.
• Khen ngợi khi con có dấu hiệu chú ý – dù chỉ trong vài phút: Không cần đợi đến khi con ngồi học được 30 phút mới khen. Hãy ghi nhận từng bước nhỏ, ví dụ: “Mẹ thấy con vừa ngồi nghe hết câu chuyện rồi đấy, giỏi quá!” Hay: “Con tô màu rất cẩn thận, mẹ tự hào lắm.” Những lời động viên đúng lúc sẽ tiếp thêm động lực cho con, giúp con ngày càng tiến bộ một cách tự nhiên.

Hãy nhớ rằng, trẻ không phải là “phiên bản thu nhỏ” của người lớn. Mỗi đứa trẻ có cách học, cách phát triển riêng. Khi bố mẹ đồng hành, tôn trọng nhịp độ và hứng thú tự nhiên của con, con sẽ lớn lên một cách tự tin, chủ động và hạnh phúc hơn.

3. Khi con khó ngủ trưa hoặc ngủ ít: “Con cần một không gian nghỉ ngơi thật dễ chịu!”

Ngủ trưa là khoảng thời gian quan trọng giúp con hồi phục năng lượng, làm dịu cảm xúc và hỗ trợ phát triển trí não. Tuy nhiên, không phải em bé nào cũng dễ dàng “chìm vào giấc ngủ”. Có ngày con ngủ rất nhanh, nhưng cũng có hôm con trằn trọc, ngọ nguậy mãi vẫn chưa chợp mắt. Điều này hoàn toàn bình thường – giấc ngủ của trẻ nhỏ cũng có nhịp riêng như chính con vậy.

Để đồng hành và giúp con dễ nghỉ ngơi hơn, bố mẹ có thể:

• Tạo “nghi thức ngủ trưa” nhẹ nhàng và lặp lại mỗi ngày: Trước giờ ngủ, bố mẹ có thể cùng con làm những việc quen thuộc như kể một câu chuyện nhẹ nhàng, vuốt lưng hoặc nắm tay con, mở nhạc ru êm dịu… Những hành động lặp đi lặp lại này giống như một tín hiệu báo cho cơ thể con biết: “Đã đến lúc nghỉ ngơi rồi nhé!” Khi có thói quen ổn định, con sẽ dễ dàng bước vào giấc ngủ hơn.
• Giữ cho không gian nghỉ ngơi thật yên tĩnh và dịu mắt: Ánh sáng nhẹ, tiếng động vừa phải, không khí mát mẻ và không có thiết bị điện tử sẽ giúp cơ thể con thư giãn tốt hơn. Bố mẹ có thể che rèm bớt sáng, cho con nằm ở một góc yên tĩnh, dùng quạt nhẹ hoặc máy tạo tiếng trắng (white noise) để tạo cảm giác an toàn và dễ chịu.
• Đừng quá căng thẳng nếu con không ngủ ngay: Không nên ép con “phải ngủ”, vì càng áp lực, con càng khó thả lỏng. Đôi khi chỉ cần con được nằm nghỉ ngơi, nhắm mắt thư giãn một lúc cũng đã là đủ để nạp lại năng lượng. Quan trọng là con cảm thấy an toàn, thoải mái và không bị la mắng vì… không buồn ngủ.

Giấc ngủ là một hành trình – không phải cuộc thi. Khi bố mẹ đồng hành với con bằng sự kiên nhẫn và thấu hiểu, con sẽ dần học cách tự cảm nhận cơ thể và đi vào giấc ngủ một cách tự nhiên.

4. Khi con hay mè nheo, khóc nhè: “Con đang có cảm xúc mà con chưa biết gọi tên!”

Có những lúc con khóc lóc, mè nheo dai dẳng chỉ vì một việc rất nhỏ – như không tìm được món đồ chơi, muốn thêm cái bánh, hay đơn giản chỉ là… buồn bực mà con cũng không biết vì sao. Những lúc như vậy, thay vì vội vàng quát nạt hay cho rằng con “làm nũng”, bố mẹ hãy thử dừng lại và nhìn sâu hơn: Con đang gặp khó khăn với chính cảm xúc của mình.

Mè nheo thực chất là cách con cầu cứu bằng cảm xúc. Bố mẹ có thể giúp con thế này:

• Lắng nghe con với sự thấu hiểu, rồi nhẹ nhàng đặt câu hỏi: Hãy ngồi xuống ngang tầm mắt con, dùng giọng nói dịu dàng và hỏi: “Con đang buồn à?”, “Có chuyện gì làm con khó chịu không?” – đôi khi chỉ cần được hỏi han và chú ý, con đã thấy dễ chịu hơn rồi. Trẻ nhỏ rất cần người lớn đồng hành giúp gọi tên cảm xúc của mình để hiểu được điều đang diễn ra trong lòng.
• Dạy con cách diễn đạt cảm xúc bằng lời nói đơn giản: Thay vì khóc lóc, mè nheo, hãy cho con những “từ ngữ cảm xúc” như: “Con đang mệt”, “Con cần mẹ ôm một chút”, “Con buồn vì bạn không chơi với con”… Việc lặp lại những cách diễn đạt này mỗi lần con có cảm xúc sẽ giúp con dần học được cách bày tỏ nhu cầu rõ ràng, thay vì chỉ biết khóc hay la hét.
• Khen ngợi con mỗi khi con nói rõ được điều mình đang cảm thấy: Ngay cả khi con chỉ nói được một câu đơn giản như “Con buồn”, hãy mỉm cười và nói: “Con nói vậy là mẹ hiểu rồi, giỏi lắm!”. Sự ghi nhận đúng lúc sẽ giúp con thêm tự tin và sẵn sàng mở lòng hơn trong những lần sau.

Mỗi cơn mè nheo là một cơ hội để con học cách hiểu và quản lý cảm xúc của mình. Khi được đồng hành bằng sự kiên nhẫn và yêu thương, con sẽ lớn lên với một nội tâm vững vàng và biết cách chia sẻ những điều mình đang cảm nhận.

5. Khi con phản ứng mạnh, không hợp tác: “Con đang thử giới hạn và muốn tự quyết!”

Giai đoạn mầm non là lúc cái tôi của trẻ phát triển mạnh mẽ. Con bắt đầu muốn tự làm, muốn tự quyết định và không còn dễ dàng “nghe lời răm rắp” như trước nữa. Đôi khi bố mẹ sẽ thấy con bướng bỉnh, phản kháng hay nói “không” với hầu hết mọi đề nghị – đó không phải là do con hư, mà là vì con đang muốn được công nhận là “một người độc lập, có chính kiến”.

Thay vì ép buộc hay nổi nóng, bố mẹ có thể đồng hành cùng con bằng những cách sau:

• Đưa ra những lựa chọn đơn giản để con được quyền quyết định: Thay vì ra lệnh: “Đi đánh răng ngay!”, hãy hỏi: “Con muốn đánh răng trước hay mặc đồ trước?” Khi được chọn trong phạm vi an toàn, con cảm thấy mình được tôn trọng, có quyền kiểm soát và dễ hợp tác hơn. Đưa ra lựa chọn là cách tuyệt vời để giữ giới hạn nhưng vẫn cho con cảm giác tự chủ.
• Tránh dùng lời ra lệnh hay quát mắng: Khi con đang khăng khăng “chống đối”, lời ra lệnh như “Nghe lời ngay!” hay “Không được cãi!” sẽ chỉ làm căng thẳng leo thang. Hãy thử chuyển sang giọng bình tĩnh, gần gũi hơn: “Mẹ biết con không thích lúc này, nhưng mình cần làm cho xong rồi sẽ chơi tiếp nhé.” Giao tiếp nhẹ nhàng, đồng hành cùng con giúp con bình tĩnh và cảm thấy được lắng nghe.
• Ghi nhận nỗ lực của con, kể cả khi chưa hoàn hảo: Đừng chờ đến lúc con “nghe lời 100%” mới khen. Ngay cả khi con đồng ý làm sau một hồi vùng vằng, hãy nhẹ nhàng nói: “Mẹ thấy con đang cố gắng rồi đấy, cảm ơn con nhé.” Sự công nhận sẽ giúp con cảm thấy mình có giá trị và được yêu thương ngay cả khi còn chưa hoàn hảo.

Thử giới hạn là một phần tất yếu trong hành trình trưởng thành. Khi bố mẹ biết cách “đồng hành” và “nắm tay” con vượt qua giai đoạn này bằng sự kiên nhẫn và hiểu biết, con sẽ học được cách đưa ra lựa chọn, chịu trách nhiệm và tôn trọng người khác – những kỹ năng nền tảng cho cả cuộc đời.

6. Khi con giành đồ chơi hoặc chưa biết chờ lượt: “Con đang học cách sống cùng người khác!”

Ở tuổi mầm non, con chưa thực sự hiểu khái niệm “của chung” hay “chờ đến lượt”. Việc giành đồ chơi, không muốn nhường bạn hay bực bội khi phải chờ là điều thường thấy – không phải vì con ích kỷ, mà vì con vẫn đang học cách sống trong một tập thể có nhiều người cùng tồn tại, cùng mong muốn giống mình.

Chia sẻ không phải là bản năng – đó là kỹ năng cần được dạy và rèn luyện theo thời gian. Bố mẹ có thể giúp con bằng những cách sau:

• Làm mẫu những tình huống cụ thể để con học theo: Thay vì chỉ nhắc: “Phải biết nhường bạn chứ!”, hãy cùng con thực hành: “Mẹ muốn mượn đồ chơi của con, mẹ sẽ nói thế nào nhỉ? À, mẹ sẽ nói: Con ơi, mẹ mượn cái này chơi với được không?” Khi con được quan sát và lặp lại hành động phù hợp, con sẽ dần hiểu và học được cách cư xử nhẹ nhàng hơn với bạn bè.
• Khen ngợi những cố gắng, dù rất nhỏ: Khi thấy con nhường bạn một món đồ chơi, hoặc chịu chờ đến lượt dù chỉ vài giây, hãy khen con thật cụ thể: “Mẹ thấy con đợi đến lượt chơi cầu trượt, giỏi lắm!” Sự ghi nhận sẽ tạo động lực để con tiếp tục cố gắng.
• Không ép con phải chia sẻ khi con chưa sẵn sàng: Nếu con đang say mê một món đồ chơi, đừng ép con “phải nhường bạn ngay”. Thay vào đó, hãy giúp con và bạn thương lượng: “Con có thể chơi thêm 2 phút nữa, rồi mình cùng đổi lượt nhé?” Điều này giúp con hiểu rằng chia sẻ không đồng nghĩa với mất quyền sở hữu, và con có thể học cách đàm phán một cách tôn trọng.

Sống hòa đồng, biết nhường nhịn là điều mà trẻ phải học dần dần qua trải nghiệm. Với sự kiên nhẫn và đồng hành từ cha mẹ, con sẽ từng bước xây dựng được những kỹ năng xã hội quan trọng để trở thành một người bạn biết yêu thương và tôn trọng người khác.

7. Khi con nói chưa rõ, nói chưa nhiều: “Con đang học ngôn ngữ theo nhịp riêng của mình!”

Có bé 18 tháng đã nói rõ ràng nhiều từ, có bé đến 2 tuổi vẫn chỉ nói vài tiếng đơn lẻ. Mỗi đứa trẻ có một nhịp phát triển riêng, và ngôn ngữ cũng là một hành trình cần thời gian, trải nghiệm và sự kết nối. Việc con chậm hơn so với bạn bè không hẳn là dấu hiệu đáng lo – quan trọng là con vẫn đang giao tiếp bằng ánh mắt, hành động, cảm xúc… và tiếp tục phát triển theo cách riêng của mình.

Thay vì lo lắng hay so sánh, cha mẹ có thể hỗ trợ con học nói bằng những cách sau:

• Tạo môi trường giao tiếp phong phú mỗi ngày: Hãy thường xuyên trò chuyện với con về những điều xung quanh, kể chuyện cho con nghe, cùng con hát những bài đơn giản và lặp lại. Những tương tác thân mật, gần gũi là “dinh dưỡng” tuyệt vời nhất cho sự phát triển ngôn ngữ.
• Hạn chế nói thay hoặc đoán ý con quá sớm: Khi con chỉ tay hoặc ú ớ điều gì đó, bố mẹ hãy chờ con cố gắng diễn đạt thêm: “Con muốn lấy cái này hả? Con nói thử ‘quả táo’ xem nào.” Việc chờ đợi và khuyến khích con nói giúp con hiểu rằng: “Nói ra” là cách hiệu quả để được đáp ứng nhu cầu.
• Kiên nhẫn và không tạo áp lực cho con: Nếu con chưa nói rõ hoặc chưa nói được nhiều, đừng vội nhắc đi nhắc lại kiểu như: “Nói đi con!”, “Sao con chưa chịu nói?”. Điều đó dễ khiến con thêm căng thẳng và thu mình lại. Hãy tạo cảm giác an toàn và thoải mái để con có thể tự tin “lên tiếng” khi sẵn sàng.
• Nếu sau 2 tuổi con vẫn chưa nói rõ hoặc có dấu hiệu chậm nói, hãy tìm đến chuyên gia: Một cuộc hẹn với chuyên gia ngôn ngữ sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ tình hình, nhận được tư vấn phù hợp và hỗ trợ con đúng cách, kịp thời.

Phát triển ngôn ngữ là một hành trình phong phú và đa dạng. Khi cha mẹ đồng hành với sự kiên nhẫn, khích lệ và yêu thương, con sẽ dần tìm được tiếng nói riêng – không chỉ bằng lời nói, mà còn bằng sự tự tin trong giao tiếp và kết nối với thế giới xung quanh.

8. Khi con tưởng tượng nhiều, “bịa chuyện”: “Con đang rất sáng tạo!”

Ở tuổi mầm non, trí tưởng tượng của trẻ phát triển rất mạnh mẽ. Việc con kể những câu chuyện phiêu lưu, những điều chưa từng xảy ra hay tưởng tượng ra bạn bè vô hình là dấu hiệu tuyệt vời cho thấy con đang khám phá thế giới và nuôi dưỡng khả năng sáng tạo của mình. Điều này không phải lúc nào cũng là “nói dối” theo nghĩa tiêu cực, mà là cách con trải nghiệm và hiểu đời qua lăng kính của riêng mình.

Thay vì trách mắng hay nghiêm khắc, bố mẹ có thể làm như sau để đồng hành cùng con:

• Tỏ ra tò mò và khen ngợi sự sáng tạo của con: Khi con kể một câu chuyện tưởng tượng, bạn có thể hỏi nhẹ nhàng: “Ồ, câu chuyện đó con nghĩ ra phải không? Con giỏi thật đấy! Mẹ rất thích nghe những ý tưởng của con.” Việc khích lệ này giúp con cảm thấy tự tin và được tôn trọng khi chia sẻ.
• Giúp con nhẹ nhàng phân biệt giữa thật và giả: Bằng cách hỏi con những câu như: “Con có chắc điều đó xảy ra thật không?”, “Con nghĩ chuyện đó có thể xảy ra không nhỉ?”, cha mẹ hướng dẫn con dần nhận biết đâu là chuyện tưởng tượng, đâu là sự thật, nhưng không làm con cảm thấy bị phán xét.
• Tránh la mắng hay phủ nhận câu chuyện của con: Nếu bố mẹ phản ứng quá gay gắt hoặc cười nhạo, con có thể sợ không dám nói thật hoặc sợ chia sẻ. Điều này dễ khiến con mất đi niềm tin và sự thoải mái khi giao tiếp.

Sáng tạo là món quà quý giá của trẻ nhỏ. Khi cha mẹ biết lắng nghe, khuyến khích và đồng hành một cách tinh tế, con không chỉ phát triển khả năng tưởng tượng mà còn học được cách phân biệt đúng sai – một kỹ năng quan trọng cho cuộc sống.

9. Khi con thích điện thoại, khó rời màn hình: “Con đang tìm thứ gì đó thật hấp dẫn để chơi!”

Điện thoại, máy tính bảng hay các thiết bị điện tử có sức hút rất lớn với trẻ nhỏ bởi hình ảnh sinh động, âm thanh hấp dẫn và sự tương tác dễ dàng. Tuy nhiên, việc dành quá nhiều thời gian trước màn hình không tốt cho sự phát triển toàn diện của con, đặc biệt là về vận động, khả năng sáng tạo và giao tiếp xã hội.

Thay vì cấm đoán một cách khắt khe, cha mẹ có thể đồng hành giúp con dần dần thay đổi thói quen bằng cách:

• Giới hạn thời gian sử dụng thiết bị một cách hợp lý và rõ ràng: Đặt ra quy định cụ thể, ví dụ như chỉ được dùng điện thoại 20 phút mỗi ngày, hoặc chỉ sau khi hoàn thành việc ăn uống, học tập. Việc này giúp con hiểu được giới hạn và không cảm thấy bị cấm đoán hoàn toàn.
• Gợi ý những hoạt động thú vị thay thế: Khi con đòi dùng điện thoại, bố mẹ có thể cùng con làm bánh, trồng cây, tô màu, chơi trò chơi vận động hoặc sáng tạo. Những hoạt động này vừa giúp con vận động, vừa kích thích trí tưởng tượng và tăng sự gắn kết đồng hành giữa cha mẹ và con.
• Không dùng điện thoại làm “phần thưởng” hay “hình phạt”: Việc dùng thiết bị làm phần thưởng hay phạt có thể làm con lệ thuộc hoặc hình thành cảm giác tiêu cực với điện thoại. Thay vào đó, hãy giúp con hiểu rằng điện thoại chỉ là một công cụ, và việc chọn chơi gì hay làm gì là do con tự quyết định trong những giới hạn hợp lý.

Điện thoại có thể là một phần thú vị trong cuộc sống của trẻ, nhưng còn rất nhiều điều tuyệt vời khác đang chờ con khám phá. Khi cha mẹ đồng hành cùng con bằng sự kiên nhẫn và gợi ý tích cực, con sẽ học được cách cân bằng giữa công nghệ và thế giới thực xung quanh.

10. Khi con có những nỗi sợ “lạ kỳ”: “Con cần cảm thấy an toàn hơn!”

Trẻ nhỏ thường có những nỗi sợ rất thật và sâu sắc với nhiều điều mà người lớn thấy bình thường, như bóng tối, tiếng động lớn, hay các câu chuyện ma. Những nỗi sợ này xuất phát từ trí tưởng tượng phong phú và sự nhạy cảm của con với môi trường xung quanh. Điều quan trọng là cha mẹ không nên xem thường hay chê cười, mà hãy hiểu rằng đây là cảm xúc thật và cần được tôn trọng.

Cha mẹ có thể làm gì để giúp con vượt qua nỗi sợ:

• Lắng nghe và tôn trọng nỗi sợ của con: Đừng vội nói “Con không nên sợ thế đâu” hay “Đó chỉ là chuyện vớ vẩn.” Hãy để con cảm nhận rằng cha mẹ hiểu và luôn đồng hành cùng con trong những cảm xúc đó.
• Cho con một vật gắn bó khi đi ngủ: Một con gấu bông, chiếc chăn mềm hay món đồ chơi yêu thích sẽ trở thành “bạn đồng hành” giúp con cảm thấy an toàn và yên tâm hơn khi ở một mình hay trong bóng tối.
• Tạo ra những lời nói tích cực và sự hiện diện an toàn: Dùng những câu nói nhẹ nhàng như: “Ba mẹ luôn ở gần con, không có gì đáng sợ đâu,” “Con có thể gọi ba mẹ bất cứ khi nào con cần,” để giúp con vững tâm hơn. Sự hiện diện và lời nói yêu thương của cha mẹ chính là “liều thuốc” tinh thần quý giá, đồng hành cùng con lúc này.
• Không ép con đối mặt nỗi sợ quá sớm: Cố gắng làm con đối diện ngay lập tức có thể khiến con thêm lo lắng. Hãy kiên nhẫn đồng hành và giúp con từng bước cảm thấy an toàn hơn theo tốc độ của riêng con.

Nỗi sợ là một phần tự nhiên của quá trình lớn lên. Khi cha mẹ hiểu và hỗ trợ con bằng sự yêu thương và kiên nhẫn, đồng hành cùng con từng ngày, con sẽ học cách vượt qua và trưởng thành mạnh mẽ hơn.

Lời kết: Mỗi thử thách là một cơ hội để con và cha mẹ cùng lớn lên

Trẻ mầm non không cần phải trở nên “hoàn hảo” – điều quan trọng nhất là con cảm nhận được tình yêu thương, sự thấu hiểu và có cơ hội để khám phá, học hỏi từng ngày.

Cha mẹ chính là người thầy đầu tiên, đồng thời cũng là người bạn đồng hành tin cậy và bền bỉ suốt đời của con.

Hãy luôn đón nhận mọi biểu hiện của con bằng sự kiên nhẫn, lắng nghe và yêu thương. Bởi một ngày không xa, khi con lớn lên, bạn sẽ trân trọng biết bao những khoảnh khắc con còn ngây ngô, đôi khi “khó hiểu” nhưng vô cùng đáng yêu.

Nguồn: Tổng hợp